Terugdringen achterstanden en kansrijke deelname en schoolloopbaan
We continueren de inzet van subsidie aan initiatieven gericht op taal en leesbevordering, zoals boekstart, bibliotheekprojecten gericht op taalverrijking van ouders en kinderen en de Voorleesexpress. Hiermee blijft er ruimte voor preventieve aanpak.
De ambitie is dat we kinderen die iets extra’s nodig hebben een plek bieden binnen de reguliere kinderopvang conform passend onderwijs. Sommige kinderen hebben extra ondersteuning nodig, bijvoorbeeld taal of zorg. Conform het concept van passend onderwijs willen we ook in de kinderopvang een passend aanbod doen aan deze kinderen. Voor 2020 is binnen de subsidieregeling passende kinderopvang dan ook subsidie beschikbaar voor voorschoolse educatie en voor extra ondersteuning van peuters indien nodig. Aanbieders van voorschoolse educatie kunnen deze laatste subsidie in maatwerk inzetten, bijvoorbeeld bij gedragsproblematiek.
Vanaf 2020 zullen er meerdere aanbieders van voorschoolse educatie komen. We gaan in 2020 met minimaal twee en maximaal acht partijen voorschoolse educatie uitvoeren. Door middel van accountmanagement gaan wij zowel monitoren op inhoudelijke voortgang als op bereik van het aantal geïndiceerde peuters en de daadwerkelijke aanwezigheid van deze peuters op de voorschoolse educatie (no-show). Vanaf 2020 zal de ouderbijdrage gebaseerd worden op de landelijke ouderbijdrage tabel van de Belastingdienst. Aangezien dit van invloed kan zijn op de bereikcijfers, zetten we extra in op communicatie met ouders over het belang van voorschoolse educatie en op toeleiding naar de voorschoolse educatie. Daarnaast monitoren we de bereikcijfers kwantitatief en ook meer kwalitatief om inzicht te krijgen in achterliggende oorzaken indien zich onverhoopt een daling van het bereik voordoet.
In het basisonderwijs continueren we de inzet van het versterken van taal, waarbij scholen meer flexibiliteit hebben voor de inzet van de subsidiemiddelen voor het gewenste maatwerk per school. Door middel van accountmanagement en schoolbezoeken zullen wij deze inzet monitoren. Ook wordt gewerkt aan een mogelijke alternatieve vorm van voortzetting van de doelstellingen en werkwijze van de Brede School Academie (BSA) en zomerschool.
Tot slot, monitoren we de ontwikkelingen op het gebied van gemengde scholen en bespreken we met de schoolbesturen op welke wijze we samen met het onderwijsveld gemengde scholen kunnen bevorderen.
Passende Plek
Samen met kinderopvangpartijen en de kernpartners werken we aan passende kinderopvang. Hiermee zorgen we dat kinderen in de kinderopvang met de juiste ondersteuning optimale ontwikkelkansen krijgen. Voor de overgang van de voorschoolse periode naar het primair onderwijs (PO) zorgen we voor een (warme) overdracht van leerlingen en effectieve uitwisseling van relevante onderwijs- en hulpverleningsvragen.
Om iedere leerling in het primair onderwijs (PO) een passende plek te kunnen bieden
continueren we de (verdere versterking van) de kernpartneraanpak. In samenwerking met ouders, scholen en kernpartners geven we uitvoering aan het thuiszitterspact 'Van thuiszitten naar schoolgaan'. De complexe problematiek rondom thuiszitten vraagt passende ondersteuning en maatwerk voor iedere leerling.
We werken verder aan de opgave om de combinatie van onderwijs en zorg zo goed mogelijk te verbinden. We doen dit o.a. door een effectieve vorm van zorgbekostiging op schoolniveau, die aansluit bij wat de school en de leerlingen nodig hebben. Om van elkaar te blijven leren ontwikkelen we een gemeenschappelijk leerprogramma voor alle kernpartners (jeugdgezondheidszorg, leerplicht, buurtteam, Samenwerkingsverband Utrecht PO én het onderwijs). Middels coaching en intervisie geven we invulling aan de verdere professionalisering van de samenwerking.
Talentontwikkeling en Burgerschap
Talentontwikkeling speelt zich af binnen en buiten school, op vele gebieden. Aandacht voor talentontwikkeling is belangrijk, zodat ieders talent wordt gezien en benut, ongeacht wie je bent en waar je vandaan komt. In 2020 versterken we de samenhang van de activiteiten voor talentontwikkeling.
We organiseren op veel scholen programma’s met activiteiten die de brede talentontwikkeling versterken, bijvoorbeeld op het gebied van sport, cultuur, techniek en media. Een brede school bestaat uit één of meer scholen die op basis van een gezamenlijke pedagogische visie en een activiteitenplan invulling geven aan talentontwikkeling en ouderbetrokkenheid. Een belangrijk criterium voor een school om in aanmerking te komen voor gemeentelijke subsidie hiervoor, is een relatief groot aandeel van leerlingen (met een risico op) een onderwijsachterstand. In 2020 zijn er 11 brede scholen en 13 losse scholen ( 53 schoollocaties ) met ruim 14.000 leerlingen. De coördinatie van de Brede School wordt gedaan door de combinatiefunctionaris. Ook nemen we deel aan de monitoring van combinatiefuncties door het Rijk.
Daarnaast, burgerschapsvorming is integraal onderdeel van de Brede School. Op het terrein van burgerschaps-onderwijs wordt in het primair onderwijs (PO) op circa 75% van de scholen en samenwerkingspartners de methodiek van de Vreedzame School gebruikt.
In 2020 blijft De Taskforce 'Utrecht zijn we Samen' het gebruik van Ter Info, de website voor het onderwijs die terrorisme in de klas bespreekbaar maakt, op scholen ondersteunen. Dit geldt ook voor het voortgezet onderwijs (VO).
Cultuureducatie
We subsidiëren cultuureducatie zowel in het primair als in het voortgezet onderwijs. Voor het jaar 2019 heeft 93% van de 140 scholen een aanvraag ingediend voor cultuureducatie. Met de subsidie voor cultuureducatie faciliteren wij het uitvoeren van actieve, receptieve en reflectieve culturele activiteiten in het Utrechtse onderwijs. Dit zetten wij voort in 2020.
We faciliteren het in beeld brengen van het culturele aanbod door een laagdrempelige website aan te bieden, waarop de scholen een zo groot mogelijk aanbod aan culturele instellingen kunnen vinden. De website geeft korte informatie en linkt door naar de sites van de instellingen zelf. De stichting Cultuur en School Utrecht zorgt voor bemiddeling van aanbod naar het Utrechts primair onderwijs
Vanaf najaar 2019 zijn we samen met betrokken partijen in gesprek gegaan om vorm te geven aan een onafhankelijk en toegankelijk coördinatiepunt cultuureducatie.
Amateurkunsteducatie
Tot medio 2019 voerde het UCK voor de gemeente de amateurkunsteducatie uit. Inmiddels is het faillissement van het UCK uitgesproken en is er nieuw beleid ontwikkeld. Voor de periode 2019-2021 voeren we het nieuwe beleid op het gebied van amateurkunsteducatie uit in de vorm van een proeftuin. We monitoren de effecten van het nieuwe beleid en gebruiken dat bij het vormgeven van definitief beleid voor de periode 2022-2024. Centraal staat een vernieuwd en flexibel aanbod voor kinderen, jongeren en volwassenen waarmee ze hun creatieve vermogen en talenten kunnen ontwikkelen. We subsidiëren tien culturele instellingen, verspreid over de verschillende wijken, die activiteiten verzorgen voor in totaal 6.000 cursisten in de disciplines muziek, theater en dans.
Doorgaande leerlijnen en soepele overgangen
We blijven in 2020 deelnemen aan de stuurgroep Integrale Kindcentra Utrecht. In de stuurgroep bundelen verschillende organisaties (onderwijs, kinderopvang, voorscholen en gemeente) de krachten om de IKC-ontwikkeling in Utrecht te stimuleren. Dit gebeurt door het faciliteren van inhoudelijke samenwerking tussen locaties. Samenwerkingspartners zijn en blijven zelf verantwoordelijk voor de IKC-vorming per locatie. De door betrokken partijen gezamenlijk gefinancierde coördinator zal ook in 2020 ondersteuning bieden. Daarnaast zal (huisvestings)beleid voor integrale kindcentra worden opgesteld, mede op basis van het onderzoek dat in 2019 is uitgevoerd, aan de hand van de praktijkervaringen van de vier IKC-pilotprojecten (Haarzicht, Haarrijn, Rijnvliet en Leeuwesteyn).
Voor sommige leerlingen is de stap van het primair naar het voortgezet onderwijs te groot of komt deze te vroeg. 10-14 scholen zien we als één van de middelen/vormen die kunnen bijdragen aan een betere overgang hiertussen. Intensieve samenwerking rond de harde overgangen is essentieel, het samenbrengen in één gebouw is geen voorwaarde.
In 2020 zetten we samen met de schoolbesturen in op:
- Vaststellen van uitgangspunten voor 10-14 scholen in Utrecht
- Verkennen welke ontwikkelingen er zijn die we kunnen uitwerken voor het versterken van de soepele overgangen PO-VO en uitgestelde selectie voor de leerlingen in de stad, en in het bijzonder voor de leerlingen in Overvecht
- Actief ondersteunen en/of stimuleren van initiatieven die soepele overgangen tussen PO en VO bevorderen. Deze initiatieven op een lerende manier begeleiden (denk aan scholen met brede brugklassen, die extra investeren in leerlingen die al vroeg zijn uitgeleerd, middelbare scholen en basisscholen die intensief samenwerken en met elkaar leren, 10-14 route/scho(o)l(en).
Aanpak lerarentekort
Voldoende en goede docenten zijn de sleutel voor goed onderwijs. Het tekort aan leraren loopt echter snel op. Het onderwijsveld werkt in de volle breedte (PO, VO, mbo, hbo en gemeente) samen om het lerarentekort terug te dringen, in nauwe verbinding met de omringende regio’s. Het plan Utrecht Leert! voor de aanpak van het lerarentekort loopt langs drie actielijnen:
- Opleiden in de school
- Het nieuwe opleiden
- Werven en koesteren van onderwijstalent.
Het tekort aan leraren is in Utrecht het meest urgent in het primair onderwijs. De belangrijkste reden hiervoor is dat teveel studenten en startende leraren voortijdig uitvallen. Die uitval gaan we terugdringen. Daarom reserveren we het grootste deel van het geld voor het opleiden en begeleiden in de school van studenten en startende potentiële leraren (actielijn 1). De andere prioriteit voor 2020 is gezamenlijke communicatie; het stroomlijnen van alle beschikbare informatie en de werving van nieuw onderwijstalent; van jongeren die een opleiding kiezen tot ervaren mensen die de overstap vanuit een andere sector naar het onderwijs overwegen (actielijn 3).
Het lerarentekort vraagt om een meerjarige aanpak. Naast het verder uitvoeren van het actieplan, blijft de lobby naar OCW voor meerjarige financiering onze inzet.